BAB 13: Sekolah dan Persekitaran

TOPIK 13: Sekolah dan Persekitaran

PENDAHULUAN

Sekolah Berdasarkan Kamus Dewan Edisi keempat, sekolah merujuk kepada tempat untuk belajar dan mengajar, tempat menerima dan memberi pelajaran. Sekolah juga selalu dikenali sebagai pusat penyebaran ilmu untuk mendidik anak. Pada mulanya fungsi sekolah itu terbatas pada beberapa kecekapan (seperti membaca, menulis, dan berhitung), tetapi kerana kemajuan dalam ilmu pengetahuan dan teknologi menyebabkan sekolah tidak hanya mengajarkan menulis, membaca, dan berhitung tetapi juga keterampilan tertentu dan mata pelajaran lain. Disebabkan sekolah memberi pendidikan yang seiring dengan perkembangan masyarakat, oleh itu terdapat ibubapa yang salah anggap bahawa seluruh pendidikan anak-anak adalah tugas dan tanggungjawab sekolah. Pada zaman sebelum merdeka, kebanyakan kanak-kanak di Malaysia menerima pendidikan secara tidak formal terawal melalui asuhan rumah dan pendidikan formal berkaitan keagamaan, istana, masjid, surau, madrasah dan pondok. Pada zaman penjajahan Jepun, orang Tanah Melayu yang ingin bersekolah diwajibkan belajar Bahasa Jepun dan adat resam Jepun. Pada zaman penjajahan Inggeris, sekolah vernacular diperkenalkan, Orang Melayu, Cina dan India belajar di sekolah yang berbeza dan bahasa ibunda masing-masing digunakan dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Selepas kemerdekaan, system pendidikan di Malaysia telah dibentuk berasaskan Laporan Razak (1956) dan Penyata Rahman Talib (1959) yang bertujuan untuk mewujudkan system pelajaran yang sama bagi kaum dan mencadangkan pendidikan percuma kepada semua pelajar sekolah.

Persekitaran Persekitaran membawa maksud kawasan disekeliling suatu tempat. Persekitaran sekolah merujuk kepada suasana dalam sekolah dan masyarakat yang tinggal berhampiran dengan sesebuah sekolah. Persekitaran sekolah sangat mempengaruhi perkembangan pelajar di sekolah. Persekitaran fizikal di sekolah merujuk kepada kemudahan dan peralatan yang dibekalkan di sekolah, contohnya reka bentuk bilik darjah (pencahayaan & pengudaraan), kebersihan bilik darjah dan sekeliling sekolah, susunan perabot, papan tulis, sumber bahan pembelajaran, bilik air, perpustakaan dan sebagainya. Suasana fizikal bilik darjah yang kondusif adalah penting untuk meningkatkan keberkesanan pengajaran dan pembelajaran di bilik darjah. Bangunan sekolah yang indah, kawasan sekolah yang bersih dan ditanam dengan pelbagai jenis pokok memberikan keselesaan dan ketenangan kepada murid. Persekitaran psikososial merujuk kepada hubungan antara keperluan emosi individu dengan persekitaran sosialnya. Persekitaran psikososial yang sihat di dalam bilik darjah mempunyai ciri-ciri seperti suasana selesa dan mesra, bebas daripada ancaman dan bahaya fizikal, suasana yang merangsang pembelajaran, menggalakkan pembelajaran koperatif dan memberi peluang yang sama untuk semua murid. Faktor yang memberi kesan kepada persekitaran psikososial yang sihat ialah pendekatan pengajaran, gaya kepimpinan guru, bentuk komunikasi dan corak interaksi yang guru wujudkan di dalam bilik darjah.

Mengapa sekolah harus berhubungan dengan masyarakat? Pentingkah hubungan antara sekolah dengan masyarakat? Ya, hal ini disebabkan sekolah adalah sebahagian yang integral dari masyarakat, ia bukan merupakan organisasi yang terpisah dari masyarakat. Sekolah adalah lembaga sosial yang berfungsi untuk melayani anggota-anggota masyarakat (pelajar dan ibu bapa) dalam bidang pendidikan. Sekolah berfungsi untuk mencapai objektif dan matlamat sosial bagi melahirkan pelajar yang cemerlang dari segi keilmuan dan membentuk pelajar yang bersahsiah serta bertanggungjawab sejajar dengan Falsahah Pendidikan Kebangsaan. Pelajar merupakan sebahagian daripada masyarakat dan bakal menjadi pemimpin negara. Oleh itu, kemajuan sekolah dan kemajuan masyarakat saling berkolerasi, keduanya saling memerlukan. Dalam erti kata lain, sekolah ditubuhkan kerana masyarakat memerlukannya. Masyarakat harus membantu dan bekerjasama dengan sekolah agar apa yang dilaksanakan dan dihasilkan di sekolah sesuai dengan apa yang dikehendaki oleh masyarakat. Mengenai tujuan hubungan sekolah dan masyarakat, menurut Elsbree dan McNally dikemukakan menjadi beberapa tujuan hubungan sekolah dan masyarakat sebagai berikut:

1.Mengembangkan mutu belajar dan pertumbuhan anak-anak

2.Meningkatkan mutu kehidupan masyarakat

3.Memperbanyakkan penyertaan masyarakat

4.Memelihara kelangsungan hidup sekolah

5.Meningkatkan mutu pendidikan di sekolah yang bersangkutan.

6.Memperlancar proses belajar mengajar

7.Memperoleh dukungan dan bantuan dari masyarakat yang diperlukan.

8.Memajukan dan meningkatkan kesejahteraan masyarakat.

9.Memperoleh bantuan sekolah dalam membantu menyelesaikan berbagai masalah.

Objektifnya ialah untuk mengenalpasti persekitaran sekolah. Untuk mengetahui persepsi guru terhadap sekolah, pelajar dan persekitaran sekolah. Untuk mengetahui persepsi pelajar terhadap persekitaran sekolahnya. Untuk mengetahui sejauh mana hubungan sekolah dengan ibu bapa, masyarakat dan agensi luar.

ISI PENTING

Persekitaran psikososial

-Suasana selesa dan mesra

-Suasana yang merangsang pembelajaran

-Menggalakkan pembelajaran koperatif

-Bebas daripada ancaman dan bahaya fizikal

-Memberi peluang yang sama kepada semua murid

Ciri-ciri iklim kelas yang kondusif

-Hubungan saling menghormati antara guru dengan para pelajarnya.

-Kesukarelaan pelajar-pelajar menerima aspirasi dan peraturan kelas yang diaturkan oleh pihak pentadbiran sekolah.

-Perasaan kekitaan yang timbul di antara para pelajar dan guru-guru sebagai sebuah keluarga yang mesra dan bahagia.

Hubungan sekolah dengan masyarakat

-Sekolah merupakan satu sistem sosial yang tersendiri dan menjadi agen perubahan kepada masyarakat dan persekitaran.

-Sekolah memberi peluang kepada manusia khasnya generasi muda untuk menguasai pelbagai ilmu pengetahuan dan kemahiran.

-Sekolah mementingkan perkembangan dan perubahan tingkah laku pelajar mengikut aliran dan kehendak masyarakat.

Peranan sekolah kepada masyarakat

-Sekolah melibatkan proses sosialisasi di mana kanak-kanakbelajar tentang perlakuan masyarakatnya dan menjadikan perlakuan ini sebahagian daripada tingkah laku mereka.

-Pendidikan dianggap sebagai satu proses membentuk manusia yang sanggup berfikir secara kreatif dan kritis. Latihan pula dilihat sebagai memberi kemahiran teknikal dan psikomotor.

-Persekolahan yang berorganisasi memainkan peranan dalam mengekalkan corak kehidupan dan budaya ilmu yang dianggap sesuai dalam norma masyarakat.

Kerjasama antara sekolah dan masyarakat

Sekolah memberi perkhidmatan kepada masyarakat melalui pasukan pakaian seragam sertatenaga guru dan pelajar ketika menganjurkan sesuatu aktiviti dari semasa ke semasa. Kemudahan seperti dewan, padang dan gelanggang juga boleh dipinjamkan untuk kegunaan bersama. Masyarakat boleh menyalurkan derma dan bantuan untuk projek dan pembangunan sekolah. Kem latihan, pusat kajian dan penyelidikan serta muzium boleh dijadikan sebagai tempat lawatan sambil belajar pelajar.

Hubungan sekolah & ibu bapa (PIBG)

-Mewujudkan muafakat antara ibu bapa dan guru

-Membantu dalam memajukan perkembangan murid

-Menjaga kebajikan murid

-Menambah sumber kewangan sekolah

-Meningkatkan keceriaan premis sekolah

Peranan ibu bapa

-Ibu bapa dan sekolah membina jaringan hubungan melalui bantuan dana dan kepakaran.

-Membantu membanteras masalah gejala sosial di dalam atau di luar sekolah.

-Menghadiri jemputan sekolah untuk memberi motivasi dan sokongan kepada guru-guru dan murid-murid.

Institusi masyarakat atau pihak luar

Masyarakat merupakan institusi tidak formal yang mempengaruhi pendidikan seseorang pelajar. Kerjasama erat antara sekolah dengan komuniti luar membantu mencapai kecemerlangan sekolah khususnya para pelajar dan organisasi guru.

Contoh:

Persatuan belia, badan kebajikan penduduk, badan koperasi, institusi masjid, badan-badan berkanun dan bukan berkanun.

RUMUSAN

Masalah buku teks, prasarana tidak lengkap, pembayaran yuran dan pembelian buku kerja tambahan yang dianggap membebankan ibu bapa. Sikap ibu bapa yang menyerahkan tugas mendidik anak-anak sepenuhnya kepada guru. Apabila anak mereka terlibat dengan gejala sosial, ibu bapa begitu mudah menuding jari ke arah guru-guru dan pihak sekolah. Ibu bapa yang cepat melatah dan mengambil tindakan guaman apabila pihak sekolah mengambil tindakan disiplin terhadap anak-anak mereka.

Kesimpulannya, hubungan antara sekolah dan masyarakat serta hubungan antara guru dan ibu bapa dapat membantu mencapai matlamat sekolah malah pelajar juga turut mendapat faedah yang sangat berguna iaitu peningkatan daripada aspek jasmani, emosi, rohani dan intelektual (JERI).